- πετροχημεία
- Ονομάζεται έτσι η επιστήμη, η τεχνική και η βιομηχανία των χημικών προϊόντων που παράγονται από το πετρέλαιο.
Η π. παράγει όλα τα απλά ή σύνθετα σώματα, τα οποία προέρχονται, ολικά ή μερικά από πρώτες ύλες του εξάγονται από το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο, με εξαίρεση τα υφαντικά και τα πλαστικά είδη. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά την περίοδο 1920-25 από την ανάγκη να βρεθεί μια οικονομική διέξοδος για τα μεγάλα πλεονάσματα των αερίων της πυρόλυσης των διυλιστηρίων πετρελαίου. Η μετατροπή των αερίων αυτών ολεφινών σε αλκοόλες,γλυκόλες και κετόνες, έδωσε μια νέα κατεύθυνση στην αλειφατική χημεία. Περισσότερο πρόσφατη από την οργανική βιομηχανική χημεία των παράγωγων των λιθανθράκων και της λιθανθρακόπισας, η π., προηγήθηκε απ’ αυτήν, με εξαίρεση τη Γερμανία, εξαιτίας της μεγαλύτερης ποικιλίας και του μικρότερου κόστους των προϊόντων που λαμβάνονται. Πραγματικά, ο άνθρακας δεν προσφέρει στην οργανική σύνθεση παρά μόνο ομάδες του τύπου CH, σχετικά φτωχές σε υδρογόνο, ενώ τα κλάσματα του πετρελαίου παρέχουν ρίζες της μέσης σύστασης –CH2. Στην πρώτη περίπτωση είναι αναγκαία η προσφορά υδρογόνου ή ο διαχωρισμός του άνθρακα, ενώ στη δεύτερη αρκεί η απομάκρυνση ή αντικατάσταση ορισμένης ποσότητας υδρογόνου. Η ανάπτυξη της π. χρονολογείται από το B΄ Παγκόσμιο πόλεμο, τότε που η ανάγκη εκρηκτικών υλών και συνθετικού καουτσούκ ήταν μεγάλη. Σήμερα στις ΗΠΑ αντιπροσωπεύει το 80% της παραγωγής της οργανικής χημείας. Η σταθερή αύξηση της παραγωγής υπαγορεύεται από την αύξηση των πωλήσεων. Έτσι η παραγωγή καουτσούκ παρακολουθεί στενά την πώληση των αυτοκινήτων, η παραγωγή αμμωνίας εξαρτάται από την ανάπτυξη της γεωργίας και η παραγωγή πλαστικών συνδέεται με τις εφαρμογές των ειδών αυτών σε διάφορους δυναμικούς τομείς της οικονομίας. Η π. περιλαμβάνει τρεις μεγάλες τάξεις μεθόδων εργασίας ανάλογα με τη φύση της αρχικής πρώτης ύλης:
1. Τις μεθόδους παραγωγής αλειφατικών ενώσεων, όπως είναι το αιθάνιο, το αιθυλένιο, το ακετυλένιο, το προπάνιο, το προπυλένιο, τα βουτυλένια και το βουταδιένιο, προϊόντα που προέρχονται γενικά από την πυρόλυση σε υψηλή θερμοκρασία του φυσικού αέριου ή των κλασμάτων του πετρελαίου.
2. Τις μεθόδους παραγωγής αρωματικών ενώσεων όπως είναι το βενζόλιο, το τολουόλιο, τα ξυλόλια, το ναφθαλίνιο και άλλοι κυκλικοί ακόρεστοι υδρογονάνθρακες που λαμβάνονται με καταλυτική αναμόρφωση της νάφθας, η οποία ακολουθείται από εκχύλιση.
3. Τις μεθόδους παραγωγής ανόργανων ενώσεων όπως είναι η αμμωνία, το υδροκυάνιο, η αιθάλη, το θείο κλπ.
* * *η, Νκλάδος τής βιομηχανικής χημείας που περιλαμβάνει το σύνολο τών μεθόδων παραγωγής χημικών προϊόντων από το πετρέλαιο ως πρώτη ύλη.[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. γαλλ. petrochimie < πέτρα + χημεία].
Dictionary of Greek. 2013.